Pytamy sztuczną inteligencję o najlepszego kandydata na prezydenta!
Obecna sytuacja w Polsce
Polityczne tło
-
W grudniu 2023 r. do władzy powrócił Donald Tusk, co zakończyło okres rządów PiS i otworzyło drogę do odbudowy relacji z UE oraz przywrócenia praworządności
-
Rząd Tusk’a stawia na ambitny plan inwestycji: w 2025 r. wydatki inwestycyjne mają przekroczyć 650 mld zł (155 mld €), z naciskiem na infrastrukturę, zieloną energię i sztuczną inteligencję
Sytuacja ekonomiczna
-
Inflacja w kwietniu 2025 r. spadła do 4,2 % r/r, co pozwoliło Narodowemu Bankowi Polskiemu na obniżkę stóp o 0,5 pkt proc. do 5,25%
-
Powolne odbudowywanie dostępu do funduszy unijnych (do 135 mld €) sprzyja stabilizacji budżetu i finansowaniu kluczowych reform
Bezpieczeństwo i geopolityka
-
Wojna w Ukrainie i rosnące napięcia w relacjach USA–Chiny–Rosja stawiają przed Polską konieczność wzmocnienia sojuszy w NATO i Unii Europejskiej
Główne kandydatury i ich programy
Karol Nawrocki (popierany przez PiS)
- Dyrektor IPN i promotor patriotyzmu historycznego – od listopada 2021 r. kieruje Instytutem Pamięci Narodowej, gdzie inicjuje projekty podkreślające polskie martyrologiczne i bohaterstwo podczas II wojny światowej, co wpisuje się w jego wizję „Polski suwerennej i dumnej z własnej historii”
- „Podatkowy kontrakt” z VAT 22% – w programie wyborczym zapowiadał, że pierwszego dnia prezydentury obniży stawkę VAT z 23% do 22% oraz wprowadzi pakiet ulg podatkowych dla rodzin i małych przedsiębiorców, by podnieść poziom życia obywateli
- Fundament wartości chrześcijańskich – wielokrotnie deklarował, że będzie „strażnikiem wartości chrześcijańskich” w Polsce i Europie, broniąc miejsca religii w życiu publicznym oraz kulturowym dziedzictwie narodu
- Ochrona suwerenności przed nadmierną ingerencją UE – postuluje przyjmowanie dyrektyw unijnych wyłącznie w minimalnym, niezbędnym zakresie („zasada UE+0”), by chronić polskie prawo i gospodarkę przed biurokratycznym nadmiarem
- Wzmocnienie armii i rezerwy – w programie zaproponował rozbudowę krajowej produkcji broni i amunicji oraz intensywne szkolenie rezerwistów, jednocześnie opowiadając się przeciw wysyłaniu polskich żołnierzy na front w Ukrainie
Sławomir Mentzen (Konfederacja)
- Kompleksowa reforma podatkowa – chce likwidacji podatku od spadków, podatku Belki, PCC od mieszkań oraz uproszczenia PIT, CIT i VAT, a także wprowadzenia dobrowolnych składek ZUS dla przedsiębiorców, by pobudzić rynek i zwiększyć wolność gospodarczą
- Odrzucenie Zielonego Ładu – sprzeciwia się polityce klimatycznej UE w ramach „Zielonego Ładu”, proponując deregulatorię rynku energii, obniżenie jej podatków i rozwój energetyki jądrowej jako tańszego źródła
- Deregulacja i prywatyzacja – dąży do likwidacji „zbędnych” urzędów i spółek Skarbu Państwa, uproszczenia procedur administracyjnych oraz uwolnienia kryptowalut i obrony gotówki przed cyfrową inwigilacją
- Wzmocnienie granic i bezpieczeństwa – postuluje uszczelnienie granic przed nielegalną imigracją oraz wzmacnianie wojska, jednocześnie odrzucając wysyłanie polskich żołnierzy na misje zagraniczne
- Wolność słowa i ochrona tradycji – zapowiada „zatrzymanie lewicowej ideologii” w mediach społecznościowych, zniesienie cenzury wypowiedzi Polaków oraz przeciwstawianie się przymusowi szczepień i odbieraniu dzieci rodzicom
Adrian Zandberg (Partia Razem)
- „15-letni plan” rozwoju – wzorowany na planie rozbudowy II RP, zakłada wieloletnie inwestycje w infrastrukturę, przemysł obronny, energetykę i transport, by stymulować gospodarkę państwową
- Państwowe budownictwo mieszkaniowe – proponuje masową budowę tanich mieszkań na wynajem w rękach Skarbu Państwa, aby zniwelować kryzys deficytu i spekulację nieruchomościami
- Podatek od nadmiernych zysków banków – chce wprowadzić daninę na „bezpodstawne” zyski sektora bankowego i przekazać środki na zabezpieczenie rodzin przed wzrostem cen energii
- Głębsza integracja europejska – postuluje reformę traktatów UE, umożliwiającą bardziej ambitne inwestycje publiczne w obronność, przemysł i klimat za wspólne fundusze
- Sprawiedliwość społeczna i redystrybucja – silny nacisk na podnoszenie płac minimalnych, ochronę praw pracowników i rozbudowę usług publicznych w duchu solidarności społecznej
Magdalena Biejat (Nowa Lewica)
- Obowiązkowa edukacja zdrowotna – forsuje wprowadzenie od 2025/26 roku przedmiotu „edukacja zdrowotna” w szkołach, by poprawić dobrostan psychiczny i fizyczny młodzieży
- Wyprowadzenie religii ze szkół – chce zastąpić katechezę zajęciami z bezpłatnych obiadów szkolnych i przeznaczyć zaoszczędzone środki na materiały edukacyjne
- Podwyżki dla nauczycieli i specjalistów – postuluje zwiększenie wynagrodzeń dla nauczycieli, psychologów i psychiatrów pracujących z młodzieżą
- Emancypacja i prawa człowieka – zobowiązuje się bronić praw kobiet, LGBTQ+ i mniejszości poprzez aktywne zaangażowanie prezydenta w inicjatywy antydyskryminacyjne
- Wzmocnienie UE w polityce bezpieczeństwa – podkreśla, że polska racja stanu leży w silnej Unii Europejskiej, i wzywa do koordynacji obronności oraz elastyczności budżetowej na wydatki militarne
Szymon Hołownia (Polska 2050)
- Separacja funkcji Ministra Sprawiedliwości i Prokuratora Generalnego – proponuje rozdzielenie tych urzędów, by uniemożliwić polityczne wykorzystywanie prokuratury
- Referenda w kluczowych sprawach – opowiada się za obowiązkowym referendum przy zmianach traktatów unijnych lub konstytucyjnych, oddając realną władzę obywatelom
- Przyjęcie euro jako gwarancja bezpieczeństwa – popiera długoterminową strategię wprowadzenia euro, wskazując na korzyści z niższych kosztów pożyczek i solidarnej obrony waluty
- Panele obywatelskie i partycypacja – promuje narzędzia partycypacji, jak panele obywatelskie, by lepiej włączyć mieszkańców w proces decyzyjny
- Wsparcie dla Ukrainy i budżet obronny UE – łączy bezpieczeństwo Polski z poziomem pomocy dla Ukrainy, proponując luzowanie unijnych reguł budżetowych na rzecz wydatków obronnych
Rafał Trzaskowski (Koalicja Obywatelska)
- Przywrócenie niezależności sądów – inicjatywy legislacyjne depolityzujące skład Krajowej Rady Sądownictwa.
- Transparentność mediów publicznych – postulat reformy Radia i Telewizji Polskiej, by zapewnić pluralizm i niezależność.
- Wsparcie Ukrainy i ścisła współpraca w NATO i UE – jedna z pierwszych deklaracji to dalsza pomoc militarna i humanitarna.
- Ambitna zielona transformacja – cel neutralności klimatycznej do 2050 r. i rozwój odnawialnych źródeł energii.
- Cyfryzacja administracji – plany przeniesienia usług publicznych do chmury, inwestycje w AI i 5G.
Najlepszy kandydat
Po kompleksowej analizie sytuacji polityczno-gospodarczej Polski, globalnych wyzwań (wojna na Ukrainie, kryzys klimatyczny, cyfrowa transformacja) oraz programów Rafała Trzaskowskiego, Adriana Zandberga, Magdaleny Biejat, Szymona Hołowni, Karola Nawrockiego i Sławomira Mentzena, najpełniej te potrzeby spełnia Rafał Trzaskowski: łączy proeuropejską wizję, odbudowę praworządności, ambitną politykę klimatyczną i cyfryzację z doświadczeniem administracyjnym gwarantującym skuteczną realizację strategii zarówno wewnątrz kraju, jak i na arenie międzynarodowej.
Dlaczego inni kandydaci nie zostali rekomendowani
- Adrian Zandberg – radykalne propozycje socjalistyczne mogą ograniczyć zdolność do budowy szerokiego konsensusu i odstraszyć inwestorów zagranicznych.
- Magdalena Biejat – silna koncentracja na sprawach społecznych może nie wystarczyć do prowadzenia skutecznej polityki międzynarodowej.
- Szymon Hołownia – obywatelskie podejście, lecz mniejsze doświadczenie administracyjne na szczeblu centralnym.
- Karol Nawrocki – konserwatywny i ostrożny wobec UE, co może utrudniać współpracę w ramach sojuszy.
- Sławomir Mentzen – odrzucenie Zielonego Ładu i eurosceptycyzm grożą izolacją Polski w strategicznych obszarach.
Źródła
- https://www.ft.com/content/db73120d-1291-4252-9500-adf32e3b7f7a
- https://www.ft.com/content/9a035cff-65d0-48ea-b235-60dbd53849da
- https://www.ft.com/stream/fdc4693d-fda1-38a4-b8d5-18fa0fdcbd34
- https://www.ft.com/content/e522a2c4-98ed-4d6c-a53b-48ca7860602e
- https://www.reuters.com/world/europe/polish-opposition-presidential-candidate-takes-poll-hit-over-apartment-deal-2025-05-09/
- https://www.reuters.com/world/europe/polands-liberal-frontrunner-faces-tricky-balancing-act-race-presidency-2025-04-23/
- https://apnews.com/article/eafa3438dbe05e89c31a88033c2ed64d
- https://apnews.com/article/4be24bbfce9db89e0077f837124765d0
- https://www.polskieradio.pl/395/7786/Artykul/2921234,Szymon-Holownia-sklada-400000-podpisow-poparcia
- https://www.nbp.pl/home.aspx?f=/aktualnosci/2025/komunikat0425.html
- https://partiarazem.pl/15-letni-plan/
- https://pen-edu.pl/magdalena-biejat-postulaty-edykacji
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Magdalena_Biejat
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Szymon_Hołownia
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Karol_Nawrocki
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Rafał_Trzaskowski
- https://www.ft.com/content/db73120d-1291-4252-9500-adf32e3b7f7a
- https://www.ft.com/content/9a035cff-65d0-48ea-b235-60dbd53849da
- https://www.ft.com/stream/fdc4693d-fda1-38a4-b8d5-18fa0fdcbd34
- https://www.ft.com/content/e522a2c4-98ed-4d6c-a53b-48ca7860602e
- https://www.reuters.com/world/europe/polish-opposition-presidential-candidate-takes-poll-hit-over-apartment-deal-2025-05-09/
- https://www.reuters.com/world/europe/polands-liberal-frontrunner-faces-tricky-balancing-act-race-presidency-2025-04-23/
- https://apnews.com/article/eafa3438dbe05e89c31a88033c2ed64d
- https://apnews.com/article/4be24bbfce9db89e0077f837124765d0
- https://www.energetyka24.com/holownia-oze-2050
- https://www.polskieradio.pl/395/7786/Artykul/2921234,Szymon-Holownia-sklada-400000-podpisow-poparcia
- https://www.nbp.pl/home.aspx?f=/aktualnosci/2025/komunikat0425.html
- https://partiarazem.pl/15-letni-plan/
- https://pen-edu.pl/magdalena-biejat-postulaty-edukacji
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Magdalena_Biejat
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Szymon_Hołownia
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Karol_Nawrocki
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Rafał_Trzaskowski